Powiat Wodzisławski
14 listopada obchodzimy Dzień Czystego Powietrza. To doskonała okazja, żeby poruszyć temat, który dotyczy każdego z nas. W rankingu na najgorszą jakość powietrza Polska obecnie znajduje się bowiem w czołówce państw Unii Europejskiej, zajmując szóste miejsce.
Czym oddychamy?
Pewnie każdy pamięta ze szkolnych lekcji informacje na temat składu powietrza. Znajdziemy w nim przede wszystkim: azot (78%), tlen (20,9%), argon (0,93%), dwutlenek węgla (0,03%). To jednak nie wszystko. Ten brakujący ułamek procenta to różne gazy szlachetne. Bardzo byśmy chcieli, aby skład powietrza na tym się kończył…
Każdego dnia sami wysyłamy do atmosfery rozmaite związki, które zanieczyszczają powietrze, a przy okazji nasz organizm. Alarmującym jest fakt, że prawie jedną trzecią zanieczyszczeń w naszym kraju produkują gospodarstwa domowe, które używają nieodpowiednich systemów ogrzewania (link: przeczytaj więcej na ten temat, nowe okno). Niestety nasz region należy do tych terenów, gdzie jakość powietrza – choć się poprawia – należy do najgorszych.
Do najbardziej toksycznych substancji emitowanych do powietrza należą: tlenek azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla i pyły zawieszone. To między innymi ta “czarna czwórka” tworzy wspólnie z kilkoma innymi elementami znany nam wszystkim smog. Jednak czy samo pojawienie się tych trujących substancji wystarczy, żeby Polska zatonęła w szaro-żółtej chmurze? Nie.
Na powstanie smogu składają się 3 czynniki:
- Powietrze o wysokiej wilgotności (potrzebna nam mgła),
- Liczne zanieczyszczenia z dominującymi pyłami zawieszonymi,
- Tzw. stojące powietrze, czyli brak przewiewu.
Niestety wiele miast nie uwzględnia w swoich planach urbanizacyjnych tzw. korytarzy powietrza. I choć koncepcja “zielonych korytarzy” staje się coraz bardziej popularna w planowaniu rozwoju miejskiego, to wciąż wiele miejscowości wyżej stawia budowę większej ilości nowych mieszkań niż troskę o jakość życia mieszkańców i ochronę przyrody.
Do powietrza trafiają toksyczne substancje, jednak pojawia się pytanie: Kto odpowiada za zatruwanie powietrza? GUS wyszczególnił kilka grup będących źródłem emisji zanieczyszczeń powietrza:
- spalanie paliw w przemyśle,
- transport,
- procesy przemysłowe,
- przemysł energetyczny
- gospodarstwa domowe
- pozostałe źródła (m.in. gospodarka odpadami i rolnictwo)
Z raportu „Ochrona środowiska 2022″ (link: przejdź do strony, nowe okno) wynika, że trzema największymi emitentami pyłów, tlenków azotu i dwutlenku siarki są: transport, przemysł energetyczny oraz… gospodarstwa domowe.
Jak zanieczyszczenie powietrza wpływa na nasze zdrowie?
Zanieczyszczone powietrze znacząco wpływa na rozwój wielu chorób w społeczeństwie. Są wśród nich m.in. choroby układu oddechowego (astma*, nowotwory i zapalenie płuc), choroby układu krążenia (zwiększenie ryzyka zakrzepów), dysfunkcje układu nerwowego (zaburzenia rozwojowe u dzieci), a także alergie, infekcje układu oddechowego oraz ogólny spadek odporności. Dlatego warto zadbać o to, by zredukować wpływ zanieczyszczonego powietrza na nasz organizm.
Co możemy zrobić, by ochronić się przed smogiem?
Choć to trudne, bo wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie, warto jednak pamiętać o kilku elementach, które mogą przyczynić się do poprawy jakości powietrza, którym wszyscy oddychamy, a także o zasadach bezpieczeństwa, gdy na zewnątrz panuje smog.
- Nie wychodź na zewnątrz, jeśli nie musisz, gdy poziom zanieczyszczeń jest wysoki. Ogranicz aktywność fizyczną na dworze.
- Skorzystaj z maseczki.
- Zadbaj o dobrą jakość systemów grzewczych (sprawdź stan ogrzewania oraz wentylacji).
- Dbaj o nawilżenie powietrza w domu, mieszkaniu czy miejscu pracy (dzięki temu zanieczyszczenia szybciej opadną na ziemię).
- Skorzystaj z oczyszczacza powietrza.
- Segreguj śmieci i pod żadnym pozorem ich nie spalaj.
- Kup do domu rośliny, które naturalnie oczyszczą atmosferę.
- Zamień samochód na tramwaj czy rower. Ty też możesz przyczynić się do poprawy stanu powietrza.
- Dokonując zakupów wybieraj zrównoważoną produkcję, która w mniejszym stopniu przyczynia się do zanieczyszczenia środowiska.
Zmiany warto zaczynać od samego siebie i swojego domu. Każdy z nas ma wpływ na to, w jakim świecie żyjemy i czym oddychamy. To wszystko kwestia wyboru. Władze centralne przygotowały program „Czyste Powietrze” (link – PRZEJDŹ do strony programu, nowe okno), którego celem jest poprawa jakości powietrza w całej Polsce. Daje on możliwość dofinansowania wymiany starych, niefunkcjonalnych systemów grzewczych na nowe, bardziej sprzyjające środowisku. To jedna z opcji przyczynienia się do lepszej jakości życia. Jednak najważniejsze jest to, by żyć świadomie i mówić o problemie, który obecnie jest jednym z najbardziej niepokojących tematów.
* Więcej o chorobie na stronie internetowej pacjent.gov – PRZEJDŹ (link, nowe okno)
Informacja nadesłana przez Natu.Care – treści poświęcone zdrowiu i urodzie tworzone wspólnie z lekarzami medycyny i dietetykami klinicznymi; oprac. BKI